پرتاب همزمان ۳ ماهواره ایرانی به فضا

حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران: صنعت فضایی در جهان، محصول دوران جنگ سرد و رقابت‌های شدید بلوک شرق و غرب است.

آغاز این رقابت‌ها به دهه‌ ۵۰ و ۶۰ میلادی بازمی‌گردد؛ زمانی‌ که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۵۷ نخستین ماهواره جهان را در مدار قرار داد و مسیر جدیدی را در تاریخ بشر رقم زد. وی افزود: پرتاب‌های متعددی از جمله نخستین انسان به فضا توسط شوروی و سپس برنامه «آپولو» که در نهایت منجر به فرود انسان بر سطح ماه شد، ادامه همین رقابت‌ها بود.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، نگاه کشورها از استفاده صرفاً اقتداری و نظامی به سمت استفاده اقتصادی، علمی و خدماتی از فضا تغییر کرد.

پس از فروپاشی شوروی و با ظهور قدرت فضایی چین، تعداد ماهواره‌های فعال در مدار زمین به‌صورت چشمگیر افزایش یافت.

ایجاد و تکمیل ایستگاه فضایی بین‌المللی و گسترش ماهواره‌های مخابراتی، ناوبری و سنجشی نیز در همین دوران شکل گرفت و فضا به یک عرصه کلیدی برای توسعه اقتصادی کشورها تبدیل شد.

وی گفت: در ایران، آغاز صنعتی‌سازی حوزه فضا پس از جنگ تحمیلی و در پی توسعه فناوری‌های موشکی و رشد صنایع الکترونیک شکل گرفت. در دهه ۱۳۸۰ و با هدف مدیریت راهبردی و سیاستگذاری یکپارچه، سازمان فضایی ایران تأسیس شد.

در سال ۱۳۸۷ نقطه عطف مهمی در این صنعت رقم خورد؛ زمانی‌ که ماهواره «امید» توسط پرتابگر «سفیر» به فضا رفت و ایران را وارد باشگاه کشورهای دارای توانمندی پرتاب ماهواره کرد.

سالاریه بیان کرد: همزمان با این پیشرفت، پروژه‌های متعدد دانشگاهی نیز اجرا شد؛ از جمله ماهواره‌های «شریف»، «آیات»، «پیام»، «نوید»، «ظفر»، «رصد» و ماهواره‌های سری «فجر».

این ماهواره‌ها ابتدا با دقت تصویربرداری پایین شروع شدند اما سال‌به‌سال به کیفیت و توانمندی‌های آن‌ها افزوده شد و امروز ایران به توانمندی طراحی و ساخت ماهواره‌هایی با دقت تصویربرداری زیر پنج متر و حتی یک متر دست یافته است.

پیشرفت‌های اخیر و برنامه‌های جدید وی افزود: یکی از خبرهای مهم، آمادگی سه پرتاب هم‌زمان است؛ شامل ماهواره "ظفر ۲"، ماهواره "پایا ۹" و نمونه دوم ماهواره "کوثر". هر سه این ماهواره‌ها سنجشی بوده و از دقت تصویربرداری کمتر از ۱۵ متر برخوردارند.

ماهواره ظفر۲ نیز امکان تصویربرداری بهتر از پنج متر را خواهد داشت.

رئیس سازمان فضایی ایران بیان کرد: ایران امروز زیرساخت‌های قدرتمندی در حوزه طراحی، ساخت و آزمون ماهواره‌ها دارد و از سرمایه انسانی متخصص و توانمند بهره می‌برد.

به گفته وی، این پیشرفت‌ها در چند محور اصلی قابل دسته‌بندی است:

۱. توسعه زیرساخت‌ها و پایگاه‌های فضایی، در این زمینه می‌توان گفت: ایران اکنون چندین پایگاه پرتاب در اختیار دارد. پایگاه فضایی چابهار یکی از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی کشور و حتی منطقه غرب آسیاست که ساخت آن از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و در سه فاز پیش می‌رود.

نخستین پرتاب آزمایشی این پایگاه طبق برنامه در سال جاری انجام خواهد شد.

سالاریه ادامه داد: ارتقای پرتابگرهای بومی همچون پرتابگرهای «سیمرغ»، «قائم»، «سایه‌صد» و مدل‌های جدید، ظرفیت حمل ماهواره‌های سنگین‌تر را فراهم کرده‌اند و توان پرتاب ایران را به چندصد کیلوگرم رسانده‌اند.

تثبیت عملکرد این پرتابگرها از دستاوردهای مهم دو سال اخیر است.

رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به ورود بخش خصوصی، تصریح کرد:ورود شرکت‌های خصوصی به صنعت فضایی کشور، سرعت ساخت ماهواره‌ها و اقتصادی‌شدن این صنعت را افزایش داده است.

ماهواره «کوثر» نخستین محصول این همکاری بود. همچنین پروژه مهم منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی به‌عنوان نخستین منظومه باریک‌باند ایران با هدف ارائه خدمات اینترنت اشیا، انتقال داده در شرایط بحران و پوشش ارتباطی وسیع از طریق فضا، در دست اجراست.

توسعه مأموریت‌های اکتشافی و زیست‌فضایی از دیگر پیشرفت‌های ایران بود که سالاریه به آن اشاره کرد و گفت: در بخش اکتشافات فضایی و علوم زیستی نیز پیشرفت‌های قابل‌توجهی حاصل شده است.

این حوزه به‌دلیل اهمیت آن در آینده اقتصاد فضا و بهره‌برداری از منابع ماورای جو، یکی از اولویت‌های اصلی کشور است.