کشف راز مومیایی های ۱۰ هزارسالهٔ چین
قدیمی ترین مومیایی جهان نه به مصر تعلق دارد و نه به شیلی. مردم چین باستان ۱۰ هزار سال پیش مردگان خود را با دود و برای هدفی متفاوت مومیایی می‌کردند.
هر وقت صحبت از مومیایی می‌شود، مردم مصر باستان و فرعون‌ها را به‌خاطر می‌آورند. با توجه به کشف تعداد بسیار زیادی مومیایی در قبرستان‌های نزدیک اهرام مصر چنین باوری عجیب نیست.
هرچند مصری‌ها اولین کسانی نبودند که مردگان خود را مومیایی کردند. قدیمی ترین مومیایی های جهان به چین و برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا تعلق دارد.
قدیمی ترین مومیایی های جهان؛ تلاش برای نگه داشتن جسد در کنار خانواده
در مصر باستان فرآیند مومیایی کردن بسیار زمان‌بر و پیچییده بود. آنها ابتدا اندام‌های داخلی را خالی کرده و سپس با نمک، روغن و مواد معطر بدن را برای سفر آخرت آماده می‌کردند. این فرآیند معمولا ۷۰ روز طول می‌کشید. چراکه به‌باور مصریان روح در جهان دیگر به بدن فیزیکی سالم نیاز داشت.
در مقایسه با مصر، مردمان کشورهای جنوب شرقی آسیا باور دیگری داشتند. بررسی قبرهای باستانی پیدا شده در چین، لائوس، تایلند، مالزی و اندونزی از یک روش متفاوت برای مومیایی کردن حکایت دارد. اسکلت‌های موجود به‌صورت جنینی بودند و به‌نظر می‌رسید که پیش از مرگ برای مدت زیادی روی دود آتش خشک شده‌اند.
به‌باور کارشناسان باستان شناسی مردم شرق آسیا از دود صرفا برای کند کردن روند تجزیه بدن استفاده نمی‌کردند. ظاهرا دود برای آنها معنی روحانی، معدنی و یا فرهنگی خاصی داشته است. همچنین بدن قدیمی ترین مومیایی جهان با طناب بسته شده بود تا به‌صورت نشسته و حالت جنینی در بیاید. تعداد زیادی از مومیایی‌های پیدا شده در این منطقه به همین حالت دفن شده‌اند. قدمت آنها نیز بین ۴۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال متغیر است.
در بسیاری از قبور باستانی هیچ نشانه‌ای از آتش و دود دیده نمی‌شود؛ اما روی اسکلت‌ها این نشانه‌ها کاملا مشهود بودند. همین نیز باعث شد دانشمندان احتمال کشف شیوه خاصی از مومیایی کردن را بدهند. آنها از طیف‌سنجی مادون قرمز و پراش پرتو ایکس استفاده کردند تا وضعیت استخوان‌ها را با دقت بررسی کنند. داده‌ها نشان داد که اجساد در معرض شعله مستقیم قرار نگرفته و سوزانده نشده‌اند. در عوض با دود و حرارت ملایم خشک شده‌اند.
جالب اینجاست که هنوز در برخی مناطق دور افتاده در جنوب شرق آسیا مومیایی کردن با دود انجام می‌شود. در این روش جسد برای روزها و حتی هفته‌ها در معرض حرارت و دود قرار می‌گیرد تا کاملا سیاه شود. برخلاف روش مصر باستان، مو، پوست و بافت‌های نرم بدن حفظ نمی‌شوند و فقط اسکلت سالم می‌ماند.
کشف قدیمی ترین مومیایی های جهان باز هم احتمال وجود یک ابرتمدن باستانی را مطرح می‌کند. برخی از مومیایی‌ها به ۱۲ هزار سال پیش تعلق دارند. در آن زمان انسان‌ها به‌صورت گروه‌های شکارچی گردآورنده زندگی می‌کردند. در واقع انسان درگیر نیازهای اولیه خود بود و نمی‌توانست چندان به مفاهیم پیچیده فکر کند. به همین خاطر دانشمندان نمی‌توانند درک کنند که چگونه انسان‌های آن زمان چنین روشی را کشف کرده‌اند.
برخی پژوهشگران نیز تصور می‌کنند که انسان‌ها به‌صورت اتفاقی متوجه این روش شده‌اند. احتمالا انسان‌ها هنگام پختن گوشت روی آتش به فکر امتحان کردن چنین چیزی افتاده باشند. به‌نظر می‌رسد که قدیمی ترین مومیایی های جهان برای چند دهه در کنار سایر اعضای خانواده باقی می‌ماندند. پس از آن نیز گرما و رطوبت منطقه آنها را نابود می‌کرد.
مدل مهاجرتی دوگانه
با توجه به گزارش‌های منتشر شده در اخبار علمی می‌توان گفت که انسان‌های هوشمند حدود ۶۵ هزار سال پیش از آفریقا خارج شده و به سایر مناطق کره زمین مهاجرت کردند. حدود ۴۲ هزار پیش انسان‌های هوشمند یا مدرن به آسیا و مخصوصا مناطق جنوب شرق این قاره رسیدند.
به‌نظر می‌رسد که قدیمی ترین مومیایی های جهان به همان زمان تعلق داشته باشد. در واقع مومیایی کردن با دود یکی از اولین روش‌های انسان برای برخورد با مردگان بوده است. آنها می‌خواستند با حفظ جسد خاطرات فرد را زنده نگه داشته و عشق خود به او را نشان دهند. موج اول انسان‌های مهاجر تا سال‌ها به همین سبک زندگی ادامه می‌دادند. تا اینکه حدود ۴۰۰۰ سال پیش گروه جدیدی وارد منطقه شدند.
برخلاف گروه اول، مهاجران موج دوم شکارچی-گردآورنده نبودند. آنها زندگی روستایی و مبتنی بر کشاورزی را انتخاب بهتری می‌دانستند. در نتیجه مومیایی کردن را کنار گذاشتند و ترجیح دادند مردگان خود را با روش‌های دیگری دفن کنند. با توجه به استفاده از ابزارهای پیشرفته‌تر، به تدریج موج دوم مهاجران موفق شدند کنترل را در دست بگیرند. گرچه همین امروز نیز می‌توان مومیایی با دود را در برخی مناطق دور افتاده مشاهده کرد.
نظر شما