بلندترین اسپرم دنیا ۲۰ برابر بدن صاحب خود طول دارد
شاید گمان کنید حیوانی با جثه بزرگ، بلندترین اسپرم دنیا را دارد؛ اما رکورددار این مسابقه، جانوری است که می‌تواند اسپرمی به طول ۲۰ برابر بدنش بسازد.
شاید گمان کنید حیوانی با جثه بزرگ، بلندترین اسپرم دنیا را دارد؛ اما رکورددار این مسابقه، جانوری است که می‌تواند اسپرمی به طول ۲۰ برابر بدنش بسازد.
زندگی مسابقه‌ای دشوار است. فقط به فرآیند لقاح کنید: برای تولیدمثل فقط یک تخمک در دسترس قرار دارد که برای انبوه اسپرم‌های جنس نر اصلا کافی نیست. اسپرم‌ها باید با تمام توان خود رقابت کنند تا پیش از بقیه به هدف برسند؛ وگرنه در این نبرد سرنوشت‌ساز برای زندگی، به جنگجویی بازنده تبدیل می‌شوند.
رقابت نفس‌گیر برای فتح تخمک، باعث شده که حیوانات نر اسپرم‌هایی با اشکال عجیب، شگفت‌انگیز و گاهی باورنکردنی تکامل دهند. هیچ قانون یکسانی وجود ندارد که تعیین کند کدام اندازه، شکل یا نحوه حرکت موجب ساخت بهینه‌ترین اسپرم ممکن می‌شود. بااین‌حال، وقتی پای بلندترین اسپرم دنیا به میان می‌آید، برنده قطعاً شما را شگفت‌زده می‌کند.
سه حیوانی که بی‌قاعدگی و شگفت‌انگیزی اسپرم‌ها را به بهترین نحو ممکن نشان می‌دهند، فیل، موش و مگس هستند. در نگاه اول ممکن است فکر کنید که بزرگ‌ترین حیوان از این بین، یعنی فیل قاعدتاً باید صاحب بزرگ‌ترین اسپرم دنیا باشد؛ اما این تصور برخلاف انتظار کاملاً برعکس است: در کمال شگفتی، برنده دارای کوچک‌ترین جثه است.
رکورددار ریزجثه
از نظر طول اسپرم، فیل در مقام سوم قرار می‌گیرد، موش مقام دوم را دارد و صاحب جایگاه اول با اختلاف بسیار بالا، مگس میوه از گونه‌ی دروزوفیلا بیفورکا (Drosophila bifurca) است. این حشره که به‌طرز باورنکردنی رکورددار بلندترین اسپرم در کل قلمرو حیوانات است، اسپرمی به طول ۶٫۳۵ سانتی‌متر تولید می‌کند؛ این اندازه تقریباً ۲۰ برابر طول بدن خود مگس و به بزرگی یک گردو است.
طول اسپرم مگس میوه دروزوفیلا، استراتژی تکاملی هوشمندانه‌ای را آشکار می‌کند. این اسپرم غول‌پیکر به صورت فشرده و مارپیچ در بیضه‌هایی قرار دارد که حدود ۱۰ درصد از کل توده‌ی بدنی مگس را تشکیل می‌دهند و هنگام جفت‌گیری باز می‌شوند. از آن‌جایی که مگس‌های میوه به تک‌همسری شهرت ندارند و ماده‌ها هم با چندین نر جفت‌گیری می‌کنند، اسپرم‌های بلند مزیت رقابتی دارند.
اسپرم غول‌پیکر مگس میوه دروزوفیلا به صورت فشرده و مارپیچ در بیضه‌هایی قرار دارد که حدود ۱۰ درصد از کل توده‌ی بدنی مگس را تشکیل می‌دهند.
استفان لوپولد، پژوهشگر اصلی مطالعه‌ای روی اسپرم غول‌پیکر مگس میوه دروزوفیلا، می‌گوید اسپرم‌های بلندتر در بیرون‌راندن اسپرم رقبای خود از دستگاه تناسلی ماده بسیار خوب عمل می‌کنند و به آن‌ها در رقابت برای لقاح برتری می‌بخشند. بنابراین، انتخاب جنسی به نفع اسپرم‌های بلندتر است.
موش و فیل: وقتی تعداد بر اندازه پیروز می‌شود
روند شگفت‌انگیز اندازه‌ی غیرعادی اسپرم‌ها، در حیوانات دیگر نیز دیده می‌شود. برای مثال، موش‌ها اسپرم‌هایی بلندتر از فیل‌ها دارند. اسپرم موش حدود ۱۲۴ میکرومتر طول دارد و در هر انزال، حدود ۹٫۵ میلیون از آن‌ها آزاد می‌شود. این استراتژی «حد وسط» به موش‌ها کمک می‌کند تا در دستگاه تناسلی کوچک‌تر، با سرمایه‌گذاری روی اسپرم‌های نسبتاً بلند و پرتعداد، شانس موفقیت خود را افزایش دهند.
در مقابل، فیل‌ها استراتژی کاملاً متفاوتی را در پیش گرفته‌اند: ایمنی در تعداد. اسپرم یک فیل به طور میانگین تنها ۵۶ میکرومتر طول دارد، یعنی تقریباً نصف اسپرم موش است. اما برگ برنده‌ی فیل‌ها در تعداد است. در هر انزال یک فیل، نزدیک به ۲۰۰ میلیارد اسپرم وجود دارد. در دستگاه تناسلی بسیار بزرگ فیل که احتمال گم‌شدن اسپرم‌ها در آن زیاد است، سرمایه‌گذاری روی تعداد انبوه، شانس رسیدن دست‌کم تعدادی از آن‌ها به تخمک را تضمین می‌کند.
الگویی مشابه فیل‌ها، در حیوانات بزرگ دیگر مانند نهنگ‌ها نیز تکرار می‌شود و نشان می‌دهد که در نبرد برای حیات، اندازه‌ی اسپرم حرف اول را نمی‌زند.
نظر شما