کاوشگر جدید قمر یخی سیاره مشتری
دانشمندان خبر از ساخت نمونه اولیه ربات کاوشگر قمر یخی مشتری در جستجوی حیات فرازمینی دادند.
ناسا در سال ۲۰۲۳ برنامه ارسال فرودگر خود به قمر «اروپا»(Europa) را که یکی از قمرهای مشتری است، لغو کرد، اما به تازگی اعلام کرده است که فناوری توسعه‌یافته برای این مأموریت می‌تواند برای کاوش «انسلادوس»(Enceladus) که قمر زحل است، مورد استفاده قرار گیرد. این فضاپیما موسوم به «اروپا کلیپر»(Europa Clipper) قرار بود در سال ۲۰۳۰ به قمر «اروپا» برسد، اما با وجود موفقیت‌آمیز بودن آزمایش‌های نمونه اولیه، شرایط سخت این قمر، موفقیت مأموریت را نامحتمل کرد.
به نقل از آی‌ای، هر دو قمر نام‌برده، اقیانوس‌های زیرسطحی در زیر پوسته یخی خود دارند. این اقیانوس‌ها ممکن است میزبان حیات باشند و به همین دلیل، از امیدوارکننده‌ترین مکان‌ها برای جستجوی حیات فرازمینی در منظومه شمسی محسوب می‌شوند. مأموریت «اروپا کلیپر» قرار بود داده‌هایی درباره امکان سکونت در این قمر جمع‌آوری کند.
برنامه اولیه این بود که اگر این فضاپیما شواهد مناسبی مانند نشانه‌هایی از ترکیبات شیمیایی آب مناسب برای حیات پیدا می‌کرد، یک فرودگر رباتیک برای جستجوی زیست‌نشانه‌ها یا نشانه‌های حیات به سطح این قمر ارسال شود.
امکان وجود حیات فرازمینی
این مأموریت نه برای تیم تحقیقاتی و نه برای فرودگر، آسان نبود. قمر «اروپا» تحت تأثیر تشعشعات شدید مشتری قرار دارد که به تجهیزات الکترونیکی آسیب می‌زند. همچنین به دلیل مدار خاص این قمر، زمان محدودی برای ارتباط با زمین وجود خواهد داشت.
فرودگر می‌بایست کاملاً به نیروی باتری متکی باشد، چرا که پنل‌های خورشیدی در این فاصله از خورشید باید به اندازه‌ای بزرگ باشند که استقرار آنها عملاً ناممکن محسوب می‌شود. دمای سطحی نیز به شدت پایین است و هیچ ماهواره‌ای در مدار این قمر برای تقویت سیگنال‌های ارتباطی موجود نیست.
با این وجود، آزمایشگاه «پیشرانش جت ناسا»(JPL) یک نمونه اولیه رباتیک برای آمادگی جهت فرود احتمالی بر قمر «اروپا» طراحی کرده است. این فرودگر دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را برای تحمل شرایط سخت و مدیریت بحران آماده می‌کند. این فرودگر همچنین با موفقیت آزمایش‌های سخت‌گیرانه‌ای را در یخچال طبیعی «ماتانوسکا»(Matanuska) در آلاسکا که شرایطی مشابه با قمر «اروپا» داشت را پشت سر گذاشته است.
گزینه‌ای بهتر برای جایگزینی
در سال ۲۰۲۳، برنامه 10 ساله جدید ناسا برای علوم سیاره‌ای، برنامه فرودگر «اروپا کلیپر» را تایید نکرد، زیرا تشعشعات این قمر احتمالاً باعث می‌شد زیست‌نشانه‌ها مدت کافی روی سطح دوام نیاورند، اما این پایان ماجرا نبود و فناوری آن ممکن است برای کاوش قمر «انسلادوس» استفاده شود. این قمر مشتری تشعشعات کمتری نسبت به «اروپا» دارد و دارای ستون‌های آبی است که حاوی مولکول‌های مورد نیاز برای حیات هستند. به همین دلیل، سطح آن ممکن است نشانه‌های زیستی را برای مدت طولانی‌تری حفظ کند.
به همین منظور، بسیاری از طراحی‌های ربات و درس‌های آموخته شده از آزمایش‌های «اروپا کلیپر» را می‌توان برای ارسال مأموریتی به قمر «انسلادوس» دوباره استفاده کرد.
رویای کاوش در اقیانوس عمیق قمر «اروپا» با یک زیردریایی هنوز زنده است، اما نیازمند یک جهش بزرگ در فناوری است. در حال حاضر، پروازهای نزدیک و فرود در قمرهای در دسترس‌تر مانند «انسلادوس» امکان‌پذیرتر است.
این مطالعه در مجله Science Robotics منتشر شده است.
نظر شما