آیا همۀ حیوانات قابلیت «اهلی شدن» را دارند؟
فرآیند اهلی‌سازی چیزی بیش از گرفتن یک حیوان وحشی و نگه داشتن آن در خانه است. این کار یک نوع هم‌زیستی متقابل است که باید دو گونه نامرتبط از همراهی هم سود ببرند.
گرگ‌ها به سگ اهلی تبدیل شدند چون در این رابطه، تبادل غذا، گرما و محافظت وجود داشت که هر دو طرف از آن بهره می‌بردند. گربه‌های وحشی هم کمتر وحشی شدند چون ایجاد سکونتگاه‌های انسانی و جوندگانی که جذب آن‌ها می‌شدند، زندگی کنار انسان‌ها را به یک بوفه راحت تبدیل کرد.
هزاران سال بعد، ما همراهان کاملی داریم که دوست دارند بازی کنند، بغل شوند و شاهد جمع‌آوری فضولاتشان توسط ما باشند.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۴ نشان داد شکارچی‌گردآورندگان باستانی در آمریکای جنوبی ممکن است پیش از ورود سگ‌های اهلی به قاره، «روباه» را به‌عنوان حیوان خانگی اهلی کرده باشند. شواهد این اتحاد عجیب از یک گورستان ۱۵۰۰ساله در پاتاگونیای آرژانتین به دست آمده، جایی که اسکلت یک انسان همراه یک روباه دفن شده بود و نشان می‌داد این دو در طول زندگی خود پیوند ویژه‌ای داشته‌اند.
این محل ابتدا در سال ۱۹۹۱ کشف شد و بقایای دست‌کم ۲۴ شکارچی‌گردآورنده و یک سگ‌سان ناشناس را شامل می‌شد. تحلیل‌های ژنتیکی و ایزوتوپی اخیر نشان داده که این حیوان، گونه‌ای منقرض‌شده از روباه‌های آمریکای جنوبی بوده که تا حدود ۵۰۰ سال پیش زنده بود. شواهد شیمیایی نشان داده که رژیم غذایی این روباه شبیه انسان بوده و احتمالاً توسط انسان‌ها تغذیه می‌شده و به‌عنوان همراه یا حیوان خانگی نگه داشته می‌شده و همین نکته دفن آگاهانه آن کنار انسان‌ها را روشن می‌کند.
آزمایش اهلی‌سازی روباه نقره‌ای
لی آلن دوگاتکین در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۸ نوشت:
«شروع با جمعیتی از روباه‌های وحشی، طی شش نسل، انتخاب تنها برپایه رام بودن، زیرمجموعه‌ای از روباه‌ها را بوجود آورد که دست آزمایش‌کنندگان را لیس می‌زدند، قابل بلند کردن و نوازش بودند، وقتی انسان‌ها می‌رفتند، ناله می‌کردند و وقتی انسان‌ها نزدیک می‌شدند، دمشان را تکان می‌دادند.»
«سطح هورمون‌های استرس آن‌ها تا نسل ۱۵ کمابیش نصف سطح روباه‌های وحشی بود. با گذشت نسل‌ها، غده فوق‌کلیوی کوچک‌تر شد و سطح سروتونین افزایش یافت که حیوانات را «شادتر» کرد. همچنین، روباه‌های اهلی دارای الگوهای خز لکه‌دار و ویژگی‌های صورت و بدن جوان‌مانندتر (چهره کوتاه‌تر و گردتر، بینی شبیه سگ، بدن برخی) شدند.
چرا برخی حیوانات قابل اهلی شدن نیستند؟
بااینکه روباه‌ها هم‌خانواده‌ی سگ‌ها هستند، بیشتر گونه‌های پستانداران هرگز اهلی نشده‌اند، زیرا ویژگی‌های لازم برای اهلی شدن را ندارند.
در کتاب «تفنگ‌ها، میکروب‌ها و فولاد»، جرد دایموند شش ویژگی حیاتی برای اهلی شدن را شرح می‌دهد: قابلیت تولیدمثل در اسارت، رژیم غذایی انعطاف‌پذیر، رشد سریع، طبیعت رام، پایبندی به سلسله‌مراتب اجتماعی و تاب‌آوری.
نظر شما