دستگاهی نوآورانه حس بویایی از دست رفته را زنده می‌کند
امید تازه‌ای برای کسانی که حس بویایی خود را از دست داده‌اند پدیدار شده است. دانشمندان با موفقیت دستگاهی نوآورانه را آزمایش کرده‌اند که به افراد امکان می‌دهد برخی بوها را تشخیص دهند. این سیستم ابتکاری به آن‌ها کمک می‌کند دوباره حس بویایی را تجربه کنند؛ با این تفاوت که بوها به شکل احساس (مانند لمس) درون بینی ترجمه می‌شوند.
از دست دادن بویایی مشکلی جدی است که حدود ۲۰ درصد جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی مانند عفونت‌ها، داروها یا آسیب‌ها باشد و ممکن است دائمی یا موقت باشد. برخلاف کاهش شنوایی یا بینایی که برای آن‌ها کاشت حلزون یا پروتز وجود دارد، تاکنون هیچ ایمپلنت یا دستگاهی برای بازگرداندن حس بویایی ساخته نشده است. این پژوهش تازه می‌تواند گامی حیاتی در مسیر یافتن راه‌حلی عملی برای بیش از یک میلیارد نفر باشد.
به نقل از مدیکال‌اکسپرس، محققان سیستمی ساخته‌اند که بوها را با استفاده از یک «بینی مصنوعی» (e-nose) دریافت کرده و اطلاعات شیمیایی آن را به یک کد دیجیتال خاص ترجمه می‌کند. این کد سپس از طریق یک محرک الکتریکی درون‌بینی که یک گیره‌ی مغناطیسی کوچک است روی تیغه‌ی بینی قرار می‌گیرد و به عصب سه‌قلو منتقل می‌شود.
با تحریک این عصب توسط پالس الکتریکی، افراد یک حس مشخص را تجربه می‌کنند. آن‌ها در واقع بو را احساس نمی‌کنند، بلکه مغز یاد می‌گیرد این احساس ویژه را با یک بوی خاص مرتبط کند تا بتوانند بوهای مختلف را از هم تشخیص دهند.
مفهوم پشت این فناوری «جایگزینی حسی» است؛ یعنی یک حس کارآمد اطلاعات حسی آسیب‌دیده را منتقل می‌کند. حفره‌ی بینی دو سیستم حسی دارد: سیستم بویایی برای بو و سیستم سه‌قلو برای دما، لمس و تحریک. در این پژوهش، دستگاه از عصب سه‌قلو برای انتقال اطلاعاتی استفاده می‌کند که عصب بویایی دیگر قادر به ارسال آن نیست.
پژوهشگران در مقاله خود نوشتند: این رویکرد جایگزین، به بیماران امکان نمی‌دهد بوهای واقعی را حس کنند، بلکه نخستین راه‌حل جایگزینی واقعی است که می‌توان در آینده به بیماران ارائه کرد.
نویسندگان مطالعه، نوآوری خود را روی ۶۵ نفر ۱۳ نفر با بویایی طبیعی و ۵۲ نفر با بویایی از دست‌رفته در چهار آزمایش امتحان کردند. همه توانستند مولکول‌های بو را تشخیص دهند و بیشترشان قادر بودند دو بوی متفاوت را از هم تمایز دهند. دستگاه برای بیماران فاقد بویایی همان‌قدر کارآمد بود که برای افراد سالم، به این معنا که سیستم سه‌قلو مسیر قابل اعتمادی برای انتقال سیگنال‌های رمزگذاری‌شده به همه‌ی افراد است.
این کار هنوز در مراحل اولیه است. گام‌های بعدی پژوهشگران شامل افزایش تعداد بوها و الگوهای تحریک آزمایش‌شده و تبدیل نمونه‌ی آزمایشگاهی به دستگاهی پوشیدنی و کوچک برای استفاده‌ی روزمره خواهد بود.
نظر شما